Naar Lambeauxpaviljoen

ERNST ABBE MONUMENT te Jena (Duitsland) – Henry VAN DE VELDE

Gebouwd 1909 - 1911

	Ernst Abbe (1840-1905)
Ernst ABBE Ernst ABBE Denkmal	Duitse natuurkundige en uitvinder. Ernst Karl Abbe werd op 23 januari 1840 geboren in Eisenach, een stad in de Duitse deelstaat Thüringen. Hij studeerde in Jena en Göttingen en was vanaf 1879 hoogleraar in eerstgenoemde stad. Ernst Abbe vond vele apparaten uit, maar vroeg hiervoor nooit patent aan. Enkele uitvindingen van zijn hand: de diktemeter, apertometer, spectrometer en refractometer. Als natuurkundige werkte hij samen met de Duitse constructeur van lenzen Carl Zeiss. Nadat Zeiss was overleden zette hij diens fabriek om in een stichting. Abbe toonde zich een werkgever met een sociale inslag. Hij introduceerde in de fabriek bijvoorbeeld de achturige werkdag en stelde raden in zodat met het personeel overlegd kon worden over belangrijke beslissingen. Op de maan bevindt zich een inslagkrater die is vernoemd naar de Duitse natuurkundige en uitvinder. Abbe was een groot voorvechter van sociale voorzorg en winstdeling door de arbeiders. Verder introduceerde hij tijdens zijn samenwerking met de microscoopfabriek van Carl Zeiss in Jena de achturige werkdag, in herinnering van de 14-urige werkdag van zijn eigen vader.
interieur	In 1911 ontwierp Henry van de Velde het Ernst-Abbe-monument. Met dit mausoleum voor deze wetenschapper, industrieel en sociale hervormer maakte hij een kunstwerk van Europees niveau. Op vraag van de arbeiders van de Carl Zeiss fabrieken bouwde Henry VAN DE VELDE in 1911 het Ernst ABBE denkmal in een klein parkje in Jena.  De arbeiders verzochten hem de vier bas-reliëfs over de arbeid van Constantin MENIER in het Denkmal te integreren. VAN DE VELDE bouwde een octogonaal gebouw met vier toegangen met telkens op de muurvlakken ertussen een bas-reliëf van MENIER. Centraal onder de koepel staat de buste van Ernst ABBE, een kunstwerk en sokkel van beeldhouwer Max KLINGER. Het licht dat door de koepel valt kan geregeld worden zodat een sacrale ruimte ontstaat.
	Bas-reliëfs van Constantin Menier
Buste + sokkel door Max Klinger
	GIP-opdracht: Er kunnen u enkel de plannen en tekeningen ter beschikking gesteld worden zoals hierboven afgebeeld. Het paviljoen ligt in Jena, het vroegere Oost-Duitsland, en dus praktisch niet haalbaar om te bezoeken. Er dient dus gewerkt te worden met deze tekeningen en het ter beschikking zijnde fotomateriaal. Wat is minimaal vereist: -grondplan -doorsnede -gevelaanzichten (?) -perspectief -opengewerkte isometrie -nota over Ernst ABBE, Constantin MENIER en/of Max KLINGER. -nota over de stilistische benadering van VAN DE VELDE van een herdenkingsmonument. Gezien het beperkte ter beschikking staande materiaal, worden de tekeningen eerder als eens voorstelling- en presentatieoefening beschouwd.